Kim Vân Kiều

Tiểu Sử Tác Giả - Nguyễn Du

câu 1 đến 16

    "1. Trăm năm trong cõi người ta,
    Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
    Trải qua một cuộc bể dâu,
    Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.
    5. Lạ gì bỉ sắc tư phong,
    Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen.
    Cảo thơm lần giở trước đèn,
    Phong tình có lục còn truyền sử xanh.
    Rằng năm Gia Tĩnh triều Minh,
    10. Bốn phương phẳng lặng, hai kinh vững vàng.
    Có nhà viên ngoại họ Vương,
    Gia tư nghĩ cũng thường thường bực trung.
    Một trai con thứ rốt lòng,
    Vương Quan là chữ, nối dòng nho giạ
    15. Đầu lòng hai ả tố nga,
    Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.

câu 17 đến 32

Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Một người một vẻ, mười phân vẹn mườị
Vân xem trang trọng khác vời,
20. Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da

    Kiều càng sắc sảo, mặn mà,
    So bề tài, sắc, lại là phần hơn.
    25. Làn thu thủy, nét xuân sơn,
    Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
    Một, hai nghiêng nước nghiêng thành,
    Sắc đành đòi một, tài đành họa haị
    Thông minh vốn sẵn tư trời,
    30. Pha nghề thi họa, đủ mùi ca ngâm.
    Cung thương làu bậc ngũ âm,
    Nghề riêng ăn đứt Hồ cầm một trương

    câu 33 đến 48

        Khúc nhà tay lựa nên chương,
        Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân.
        35. Phong lưu rất mực hồng quần,
        Xuân xanh sấp xỉ tới tuần cập kệ
        Êm Đềm trướng rủ màn che,
        Tường Đông ong bướm đi về mặc aị

    câu 33 đến 48

        Ngày xuân con én Đưa thoi,
        40. Thiều quang chín chục Đã ngoài sáu mươị
        Cỏ non xanh tận chân trời,
        Cành lê trắng Điểm một vài bông hoa
        Thanh minh trong tiết tháng ba,
        Lễ là tảo mộ, hội là Đạp Thanh.
        45. Gần xa nô nức yến anh,
        Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân.
        Dập dìu tài tử, giai nhân,
        Ngựa xe như nước áo quần như nêm.

    câu 49 Đến 64

        Ngổn ngang gò Đống kéo lên,
        50. Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay
        Tà tà bóng ngả về tây,
        Chị em thơ thẩn dan tay ra về.
        Bước dần theo ngọn tiểu khê,
        Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
        55. Nao nao dòng nước uốn quanh,
        Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
        Sè sè nấm Đất bên Đàng,
        Dàu dàu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh.
        Rằng: "Sao trong tiết thanh minh,
        60. "Mà Đây hương khói vắng tanh thế mà?"Vương Quan mới dẫn gần xa:
        "Đạm Tiên nàng ấy xưa là ca nhị
        "Nổi danh tài sắc một thì,
        "Xôn xao ngoài cửa hiếm gì yến anh

    câu 65 Đến 80

        65. "Kiếp hồng nhan có mong manh,
        "Nửa chừng xuân thoắt gãy cành thiên hương.
        "Có người khách ở viễn phương,
        "Xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơị
        "Thuyền tình vừa ghé tới nơi,
        70. "Thì Đà trâm gẫy bình rơi bao giờ.
        "Buồng không lạnh ngắt như tờ,
        "Dấu xe ngựa Đã rêu lờ mờ xanh.
        "Khóc than khôn xiết sự tình,
        "Khéo vô duyên ấy là mình với tạ
        75. "Đã không duyên trước chăng mà,
        "Thì chi chút ước gọi là duyên saụ
        "Sắm xanh nếp tử xe châu,
        "Vùi nông một nấm mặc dầu cỏ hoạ
        "Trải bao thỏ lặn ác tà,
        80. "Ấy mồ vô chủ ai mà viếng thăm!"

    câu 81 Đến 96

        Lòng Đâu sẵn mối thương tâm,
        Thoắt nghe Kiều Đã Đầm Đầm châu sa
        "Đau Đớn thay phận Đàn bà!
        "Lời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.
        85. "Phũ phàng chi bấy hoá công,
        "Ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha
        "Sống làm vợ khắp người ta,
        "Khéo thay thác xuống làm ma không chồng.
        "Nào người phượng chạ loan chung,
        90. "Nào người tích lục tham hồng là ai ?
        "Đã không kẻ Đoái người hoài,
        "Sẵn Đây ta kiếm một vài nén hương.
        "Gọi là gặp gỡ giữa Đường,
        "Họa là người dưới suối vàng biết chọ"95. Lầm rầm khấn khứa nhỏ to,
        Sụp ngồi vài gật trước mồ bước rạ

    câu 97 Đến 112

        Một vùng cỏ áy bóng tà,
        Gió hiu hiu thổi một vài bông lau
        Rút trâm sẵn giắt mái Đầu,
        100. Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần.
        Lại càng mê mẩn tâm thần
        Lại càng Đứng lặng tần ngần chẳng rạ
        Lại càng ủ dột nét hoa,
        Sầu tuôn Đứt nối, châu sa vắn dàị
        105. Vân rằng: "Chị cũng nực cười,
        "Khéo dư nước mắt khóc người Đời xưạ"Rằng: "Hồng nhan tự thuở xưa,
        "Cái Điều bạc mệnh có chừa ai Đâu ?
        Nỗi niềm tưởng Đến mà Đau,
        110. Thấy người nằm Đó biết sau thết nào ?"Quan rằng: "Chị nói hay sao,
        "Một lời là một vận vào khó nghẹ

    câu 113 Đến 128

        "Ở Đây âm khí nặng nề,
        "Bóng chiều Đã ngả dậm về còn xạ"115. Kiều rằng: "Những Đấng tài hoa,
        "Thác là thể phách, còn là tinh anh,
        "Dễ hay tình lại gặp tình,
        "Chờ xem ắt thấy hiển linh bây giờ."Một lời nói chửa kịp thưa,
        120. Phút Đâu trận gió cuốn cờ Đến ngaỵ
        Ào ào Đổ lộc rung cây,
        Ở trong dường có hương bay ít nhiềụ
        Đè chừng ngọn gió lần theo,
        Dấu giày từng bước in rêu rành rành.
        125. Mắt nhìn ai nấy Đều kinh,
        Nàng rằng: "Này thực tinh thành chẳng xạ
        Hữu tình ta lại gặp ta,
        Chớ nề u hiển mới là chị em.".

    câu 129 Đến 144

        Đã lòng hiển hiện cho xem,
        130. Tạ lòng nàng lại nối thêm vài lờị
        Lòng thơ lai láng bồi hồi,
        Gốc cây lại vạch một bài cổ thi

    câu 129 đến 144

        Dùng dằng nửa ở nửa về,
        Nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần.
        135. Trông chừng thấy một văn nhân,
        Lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng.
        đề huề lưng túi gió trăng,
        Sau chân theo một vài thằng con con.
        Tuyết in sắc ngựa câu giòn,
        140. Cỏ pha màu áo nhuộm non da trời
        Nẻo xa mới tỏ mặt người,
        Khách đà xuống ngựa tới nơi tự tình.
        Hài văn lần bước dặm xanh,
        Một vùng như thể cây quỳnh cành dao

    câu 145 đến 160

        145. Chàng Vương quen mặt ra chào,
        Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa
        Nguyên người quanh quất đâu xa,
        Họ Kim tên Trọng vốn nhà trâm anh.
        Nền phú hậu, bậc tài danh,
        150. Văn chương nết đất, thông minh tính trời
        Phong tư tài mạo tót vời,
        Vào trong phong nhã, ra ngoài hào hoa
        Chung quanh vẫn đất nước nhà,
        Với Vương Quan trước vẫn là đồng thân.
        155. Vẫn nghe thơm nức hương lân,
        Một nền đồng Tước khoá xuân hai Kiều
        Nước non cách mấy buồng thêu,
        Những là trộm nhớ thầm yêu chốc mòng.
        May thay giải cấu tương phùng,
        160. Gặp tuần đố lá thoả lòng tìm hoa

    câu 161 đến 176

        Bóng hồng nhác thấy nẻo xa,
        Xuân lan thu cúc mặn mà cả hai
        Người quốc sắc, kẻ thiên tài,
        Tình trong như đã, mặt ngoài còn e
        165. Chập chờn cơn tỉnh cơn mê
        Rốn ngồi chẳng tiện, dứt về chỉn khôn.
        Bóng tà như giục cơn buồn,
        Khách đà lên ngựa, người còn nghé theo
        Dưới cầu nước chảy trong veo,
        170. Bên cầu tơ liễu bóng chiều thướt tha

    câu 161 đến 176

        Kiều từ trở gót trướng hoa,
        Mặt trời gác núi chiêng đà thu không.
        Mảnh trăng chênh chếch nhòm song,
        Vàng gieo ngấn nước, cây lồng bóng sân.
        175. Hải đường lả ngọn đông lân,
        Giọt sương gieo nặng cành xuân la đà.

    câu 177 đến 192

        Một mình lặng ngắm bóng nga,
        Rộn đường gần với nỗi xa bời bời:
        "Người mà đến thế thì thôi,
        180. "đời phồn hoa cũng là đời bỏ đi!
        "Người đâu gặp gỡ làm chi,
        "Trăm năm biết có duyên gì hay không?"Ngổn ngang trăm mối bên lòng,
        Nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình.
        185. Chênh chênh bóng nguyệt xế mành,
        Tựa nương bên triện một mình thiu thiu
        Thoắt đâu thấy một tiểu kiều,
        Có chiều thanh vận, có chiều thanh tân.
        Sương in mặt, tuyết pha thân,
        190. Sen vàng lãng đãng như gần như xa
        Rước mừng đón hỏi dò la:
        "đào nguyên lạc lối đâu mà đến đây ?"

        câu 193 đến 208

            Thưa rằng: "Thanh khí xưa nay,
            "Mới cùng nhau lúc ban ngày đã quên.
            195. "Hàn gia ở mé tây thiên,
            "Dưới dòng nước chảy bên trên có cầu
            "Mấy lòng hạ cố đến nhau,
            "Mấy lời hạ tứ ném châu gieo vàng.
            "Vâng trình hội chủ xem tường,
            200. "Mà sao trong sổ đoạn trường có tên.
            "Âu đành quả kiếp nhân duyên,
            "Cùng người một hội, một thuyền đâu xa
            "Này mười bài mới mới ra,
            "Câu thần lại mượn bút hoa vẽ vời"205. Kiều vâng lĩnh ý đề bài,
            Tay tiên một vẩy đủ mười khúc ngâm.
            Xem thơ nức nở khen thầm:
            "Giá đành tú khẩu cẩm tâm khác thường

        câu 209 đến 224

            "Ví đem vào tập đoạn Trường
            210. "Thì treo giải nhất chi nhường cho ai"
            Thềm hoa khách đã trở hài,
            Nàng còn cầm lại một hai tự tình.
            Gió đâu sịch bức mành mành,
            Tỉnh ra mới biết rằng mình chiêm bao
            215. Trông theo nào thấy đâu nào
            Hương thừa dường hãy ra vào đâu đây
            Một mình lưỡng lự canh chầy,
            đường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh.
            Hoa trôi bèo dạt đã đành,
            220. Biết duyên mình, biết phận mình thế thôi
            Nỗi riêng lớp lớp sóng dồi,
            Nghĩ đòi cơn lại sụt sùi đòi cơn.
            Giọng Kiều rền rĩ trướng loan,
            Nhà Huyên chợt tỉnh hỏi: "Cơn cớ gì ?"